Prokuratura Rejonowa Kraków-Krowodrza skierowała 25 września 2023 do Wydziału Karnego Sądu Rejonowego dla Krakowa-Krowodrzy akt oskarżenia przeciwko Zbigniewowi K., przewodniczącemu rady gminy Czernichów. Prokuratura oskarża przewodniczącego z dwóch artykułów kodeksu karnego: art. 233 par. 6 i art. 231 par. 1.
Art. 233 par. 6 kk wymaga przytoczenia treści artykułu w całości.
§ 1. Kto, składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub w innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 1a. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub jego najbliższym, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Warunkiem odpowiedzialności jest, aby przyjmujący zeznanie, działając w zakresie swoich uprawnień, uprzedził zeznającego o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie lub odebrał od niego przyrzeczenie.
§ 3. Nie podlega karze za czyn określony w § 1a, kto składa fałszywe zeznanie, nie wiedząc o prawie odmowy zeznania lub odpowiedzi na pytania.
§ 4. Kto, jako biegły, rzeczoznawca lub tłumacz, przedstawia fałszywą opinię, ekspertyzę lub tłumaczenie mające służyć za dowód w postępowaniu określonym w § 1, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 4a. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 4 działa nieumyślnie, narażając na istotną szkodę interes publiczny, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 5. Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia, jeżeli:
1) fałszywe zeznanie, opinia, ekspertyza lub tłumaczenie dotyczy okoliczności niemogących mieć wpływu na rozstrzygnięcie sprawy,
2) sprawca dobrowolnie sprostuje fałszywe zeznanie, opinię, ekspertyzę lub tłumaczenie, zanim nastąpi, chociażby nieprawomocne, rozstrzygnięcie sprawy.
§ 6. Przepisy § 1-3 oraz 5 stosuje się odpowiednio do osoby, która składa fałszywe oświadczenie, jeżeli przepis ustawy przewiduje możliwość odebrania oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej.
Oskarżenie z art. 233 par. 1 dotyczy składanych przez przewodniczącego co roku oświadczeń majątkowych, do czego zobowiązani są wszyscy radni. Prokuratura dopatrzyła się w tych oświadczeniach kilku istotnych luk, zarówno jeśli chodzi o wartość deklarowanego przez radnego majątku, jak i fałszywe niewykazanie innych dochodów niż te podane w oświadczeniu. Majątek radnego niewykazany w jego oświadczeniach majątkowych w chwili ich składania to:
– dwie działki, których był właścicielem,
– papiery wartościowe, tj. jednostki uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym BNP Paribas o wartości 260 tys. zł (w 2018 – 440 tys. zł, w 2020 – 372 tys. zł),
– podanie kwoty wartości domu o pow. 150 metrów kw – 130 tys. zł, gdy jego faktyczna wartość wynosiła 430 tys. zł,
– zobowiązanie wobec byłej żony w wysokości 448 tys. zł.
Ponadto prokurator zarzuca przewodniczącemu brak wykazania w jego oświadczeniach majątkowych od 2018 roku innych dochodów niż te, które wskazał.
Drugim artykułem kodeksu karnego będącym podstawą aktu oskarżenia jest art. 231 par. 1:
Funkcjonariusz publiczny, który, przekraczając swoje uprawnienia lub nie dopełniając obowiązków, działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Oskarżenie z art. 231 par. 1 kk to zarzut niedopełnienia obowiązków przez przewodniczącego rady gminy, ponieważ jako osoba pełniąca tę funkcję był zobowiązany na podstawie art. 24h ust. 9 ustawy o samorządzie gminnym wystąpić z wnioskiem do Centralnego Biura Antykorupcyjnego o kontrolę oświadczenia majątkowego Roberta Jarosa z dnia 12.04.2017. Nie uczynił tego, pomimo podejrzenia, iż w oświadczeniu tym podano nieprawdę. Nie przedstawił również radzie gminy Czernichów, zgodnie z art. 244 ust. 12 ustawy o samorządzie gminnym, rzetelnej informacji o nieprawidłowościach stwierdzonych w oświadczeniu radnego Jarosa i działaniach podjętych w związku z tymi nieprawidłowościami.
Poniżej treść przywołanych wyżej artykułów ustawy o samorządzie gminnym:
art. 24h ust. 9: W przypadku podejrzenia, że osoba składająca oświadczenie majątkowe podała w nim nieprawdę lub zataiła prawdę, podmiot dokonujący analizy
oświadczenia występuje do Centralnego Biura Antykorupcyjnego z wnioskiem o kontrolę jej oświadczenia majątkowego.
art. 244 ust. 12: Podmiot dokonujący analizy oświadczeń majątkowych w terminie do dnia
30 października każdego roku przedstawia radzie gminy informację o:
1) osobach, które nie złożyły oświadczenia majątkowego lub złożyły je po terminie;
2) nieprawidłowościach stwierdzonych w analizowanych oświadczeniach majątkowych wraz z ich opisem i wskazaniem osób, które złożyły nieprawidłowe oświadczenia;
3) działaniach podjętych w związku z nieprawidłowościami stwierdzonymi w analizowanych oświadczeniach majątkowych.
W prokuratorskim śledztwie pojawił się też wątek, którego nie uwzględniono w akcie oskarżenia. To zarzut tzw. firmanctwa, czyli faktycznego reprezentowania danej firmy wobec innych podmiotów, bez formalnego umocowania takiego „reprezentanta”. Zdarzało się, że w takiej roli występował przewodniczący rady gminy Czernichów na rzecz firmy budowanej swojego siostrzeńca. A takie fakty podlegają wykazaniu w oświadczeniu majątkowym radnego. Właśnie za takie uchybienie w 2021 roku skazany został radny Jaros.
Proces rozpocznie się 13 lutego 2024. Będzie efektem „aktywności obywatelskiej” części mieszkańców gminy Czernichów. Pisali oni zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa przez przewodniczącego, w tym anonimowo, do organów ścigania (prokuratura, CBA) i organów nadzoru nad radą gminy (wojewoda małopolski). W końcu efekt uwieńczył dzieło.
Władysław Tyrański
